- Tổng số nét:11 nét
- Bộ:Xích 彳 (+8 nét)
- Pinyin:
Dē
, Dé
, De
, Děi
- Âm hán việt:
Đắc
- Nét bút:ノノ丨丨フ一一一一丨丶
- Lục thư:Hội ý
- Hình thái:⿰彳㝵
- Thương hiệt:HOAMI (竹人日一戈)
- Bảng mã:U+5F97
- Tần suất sử dụng:Rất cao
Các biến thể (Dị thể) của 得
-
Cách viết khác
㝵
㝶
䙷
䙸
𠊚
𠭁
𢔨
𢔶
𧴫
Ý nghĩa của từ 得 theo âm hán việt
Đọc nhanh: 得 (đắc). Bộ Xích 彳 (+8 nét). Tổng 11 nét but (ノノ丨丨フ一一一一丨丶). Ý nghĩa là: 1. được, 2. trúng, đúng, Đạt được, lấy được, Bắt giữ; bị bắt, Thành công, hoàn thành. Từ ghép với 得 : 沖得出去 Xông ra được, 她去得，我爲什麼去不得 Cô ta đi được, sao tôi không đi được?, 我拿得動 Tôi xách nổi, 受得了 Chịu được, chịu nổi, 打得落花流水 Bị đánh cho tơi bời Chi tiết hơn...
Từ điển phổ thông
Từ điển Thiều Chửu
- Ðược. Phàm sự gì cầu mà được gọi là đắc. Nghĩ ngợi mãi mà hiểu thấu được gọi là tâm đắc 心得.
- Trúng. Như đắc kế 得計 mưu được trúng, được như ý mình mưu tính. Sự lợi hại gọi là đắc thất 得失.
- Tham, như lão giả giới chi tại đắc 老者戒之在得 người già phải răn ở sự tham.
- Tự đắc. Như dương dương tự đắc 揚揚自得 nhơn nhơn tự đắc.
- Hợp, cùng người hợp tính gọi là tương đắc 相得.
Từ điển Trần Văn Chánh
* ① Được (khi đi sau động từ)
- 沖得出去 Xông ra được
- 只要決心學，一定學得會 Chỉ cần quyết tâm học thì nhất định sẽ học hiểu được
- 她去得，我爲什麼去不得 Cô ta đi được, sao tôi không đi được?
* ② Nổi, được (khi dùng trong động từ và bổ ngữ, tỏ rõ có thể kham được, làm được)
- 我拿得動 Tôi xách nổi
- 受得了 Chịu được, chịu nổi
* ③ Cho, đến, đến nỗi (khi đứng sau động từ hoặc tính từ để nối liền bổ ngữ, tỏ rõ kết quả hay mức độ)
- 我們的工作忙得很 Công việc của chúng tôi rất bận rộn (bận rộn ghê lắm)
- 打得落花流水 Bị đánh cho tơi bời
- 冷得打哆嗦 Rét (đến nỗi) run cầm cập. Xem 得 [dé], [dâi].
* ① Được, hưởng, được hưởng
- 得失 Được và mất
- 求不得 Cầu mà không được
- 取得信任 Được lòng tin
- 多勞多得 Làm nhiều (được) hưởng nhiều
* ③ Rất hợp, hay, trúng
- 這話倒說得 Câu nói đó hay đấy
- 得計 Trúng kế
- 相得 Hợp tính nhau
* ④ (văn) Đắc
- 揚揚自得 Dương dương tự đắc
* ⑥ (khn) Ừ, được
- 得，就這麼辦 Ừ (được), cứ thế mà làm
* ⑦ (khn) Thôi xong
- 得，把碗打了 Thôi xong, thế là vỡ cái bát
* ⑨ Được (cho phép)
- 這筆錢非經批准不得動用 Khoản tiền này chưa chuẩn y thì không được dùng đến
* 得微
- đắc vi [dé wei] (văn) Như 得無;
* 得無đắc vô [déwú] (văn) Lẽ nào chẳng, chẳng phải... ư?
- 今民生長于齊而不盜，入楚則盜，得無楚之水土使民善盜耶？ Nay dân sinh trưởng ở Tề thì không trộm cắp, vào Sở thì sinh ra trộm cắp, lẽ nào chẳng phải là thuỷ thổ ở Sở khiến cho dân quen trộm cắp ư? (Án tử Xuân thu). Cg. 無毌
* 得以đắc dĩ [déyê] Có thể
- 讓群衆的意見得以充分發表出來 Để cho quần chúng có thể phát biểu đầy đủ ý kiến. Xem 得 [de], [dâi].
* (khn) ① Phải, cần phải
- 下次你得小心點 Lần sau anh phải cẩn thận nhé!
- 得五個人才能抬起來 Cần phải có 5 người mới khiêng nổi
* ② Sẽ bị
- 快下雨了，要不快走就得挨淋 Sắp mưa rồi, không về nhanh thì sẽ bị ướt đấy!
* ③ (đph) Dễ chịu, thoải mái, thú
- 療養所的生活怪得 Đời sống trong nhà điều dưỡng dễ chịu quá!
- 挺得 Thú quá, khoái quá. Xem 得 [dé], [de].
Từ điển trích dẫn
Động từ
* Đạt được, lấy được
- “Vị đắc quân thư, đoạn tràng Tiêu Tương xuân nhạn phi” 未得君書, 斷腸瀟湘春雁飛 (Hà phương oán 遐方怨, Từ 詞).
Trích: Ôn Đình Quân 溫庭筠
* Bắt giữ; bị bắt
- “Sở đắc đạo giả, triếp tiệt thủ oản, phàm lục thập dư nhân” 所得盜者, 輒截手腕, 凡戮十餘人 (Quy tâm 歸心).
Trích: Nhan thị gia huấn 顏氏家訓
* Thành công, hoàn thành
- “Nhân tuần di bệnh nhân hương hỏa, Tả đắc Di Đà thất vạn ngôn” 因循移病因香火, 寫得彌陀七萬言 (Đề pháp hải bình đồ lê 題法海平闍黎).
Trích: Tần Quan 秦觀
* Là, thành (kết quả tính toán)
- “tam tam đắc cửu” 三三得九 ba lần ba là chín.
* Gặp khi, có được
- “Nhĩ khứ khán khán Tài Hỉ na điều thuyền đắc bất đắc không. Minh thiên yếu cố tha đích thuyền tẩu nhất thảng Tiền Gia Trang” 你去看看財喜那條船得不得空. 明天要雇他的船走一趟錢家莊 (Sương diệp hồng tự nhị nguyệt hoa 霜葉紅似二月花, Tứ).
Trích: “đắc tiện” 得便 gặp khi thuận tiện, “đắc không” 得空 có được rảnh rỗi. Mao Thuẫn 茅盾
* Hợp, trúng, thích nghi
- “đắc thể” 得體 hợp thể thức
- “đắc pháp” 得法 trúng cách
- “đắc kế” 得計 mưu kế được dùng.
* Tham được
- “Cập kì lão dã, huyết khí kí suy, giới chi tại đắc” 及其老也, 血氣既衰, 戒之在得 (Quý thị 季氏) Về già, khí huyết đã suy, nên răn ở lòng tham được.
Trích: Luận Ngữ 論語
* Được lợi ích
- “duật bạng tương tranh, ngư ông đắc lợi” 鷸蚌相爭, 漁翁得利 cò trai tranh nhau, lão chài được lợi.
* Được sống
- “Thả phù đắc giả, thì dã; thất giả, thuận dã, an thì nhi xử thuận, ai lạc bất năng nhập dã” 且夫得者, 時也; 失者, 順也, 安時而處順, 哀樂不能入也 (Đại tông sư 大宗師) Vả chăng được (sống) ấy là thời, mất (chết) ấy là thuận. Yên thời mà ở thuận, buồn vui không thể vào được.
Trích: Trang Tử 莊子
* Thích ý, mãn ý
- “Ý khí dương dương, thậm tự đắc dã” 意氣揚揚, 甚自得也 (Quản Yến truyện 管晏傳) Ý khí vênh vang, rất lấy làm tự đắc.
Trích: Sử Kí 史記
* Có thể được, khả dĩ
- “đắc quá thả quá” 得過且過 được sao hay vậy.
* Dùng trong câu nói, để biểu thị ý phản đối, cấm cản hoặc đồng ý: được, thôi
- “đắc liễu, biệt tái xuất sưu chủ ý liễu” 得了, 別再出餿主意了 thôi đi, đừng có đưa ra cái ý kiến chẳng hay ho đó ra nữa
- “đắc, ngã môn tựu chiếu nhĩ đích phương pháp khứ tố” 得, 我們就照你的方法去做 được rồi, chúng tôi cứ theo phương pháp của anh mà làm.
* Gặp phải, tao thụ
- “tha tác ác đa đoan, đắc liễu báo ứng dã thị ưng cai đích” 他作惡多端, 得了報應也是應該的.
Trợ từ
* Đứng sau động từ, chỉ khả năng: có thể, được
- “quá đắc khứ” 過得去 qua được
- “tố đắc hoàn” 做得完 làm xong được
- “nhất định học đắc hội” 一定學得會 nhất định học thì sẽ hiểu được.
* Dùng sau động từ hoặc tính từ để biểu thị kết quả hay trình độ cho bổ ngữ: cho, đến, đến nỗi
- “Bắc phong xuy đắc san thạch liệt, Bắc phong đống đắc nhân cốt chiết” 北風吹得山石裂, 北風凍得人骨折 (Chánh nguyệt hối nhật... 正月晦日自英州舍舟出陸北風大作).
Trích: “ngã môn đích công tác mang đắc ngận” 我們的工作忙得很 công việc của chúng tôi bận rộn lắm, “lãnh đắc đả xỉ sách” 冷得打哆嗦 rét (đến nỗi) run lập cập. Dương Vạn Lí 楊萬里
Phó từ
* Cần, phải, nên
- “nhĩ đắc tiểu tâm” 你得小心 anh phải cẩn thận.
* Tương đương với “hà” 何, “khởi” 豈, “na” 那, “chẩm” 怎
- “Bỉ thương hồi hiên nhân đắc tri” 彼蒼回軒人得知 (Hậu khổ hàn hành 後苦寒行) Ông xanh hỡi, về mái hiên nhà ai kẻ biết?
Trích: Nào, ai, há. Đỗ Phủ 杜甫
