Tổng số nét:7 nét
Bộ:Viết 曰 (+3 nét)
Pinyin: Gēng , Gèng
Âm hán việt: Canh Cánh
Nét bút:一丨フ一一ノ丶
Lục thư:Hình thanh & hội ý
Thương hiệt:MLWK (一中田大)
Bảng mã:U+66F4
Tần suất sử dụng:Rất cao

Các biến thể (Dị thể) của 更

Thông nghĩa
㪅
Cách viết khác
更𠭍

Ý nghĩa của từ 更 theo âm hán việt

Đọc nhanh: 更 (Canh, Cánh). Bộ Viết 曰 (+3 nét). Tổng 7 nét but (一丨フ一一ノ丶). Ý nghĩa là: 1. canh giờ, 2. càng, hơn, Ðền lại., Sửa đổi, cải biến, Thay thế. Từ ghép với 更 : 除舊更新 Bỏ cũ đổi mới, canh tương [gengxiang] (văn) Lẫn nhau;, 少不更事 Còn ít tuổi chưa từng trải việc đời, 三更半夜 Nửa đêm canh ba. Xem 更 [gèng]., “Quân tử chi quá dã, như nhật nguyệt chi thực yên Chi tiết hơn...

Canh

Cánh

Âm:

Canh

Phổ thông Thiều Chửu Trần Văn Chánh Trích dẫn

Từ điển phổ thông

1. canh giờ
2. càng, hơn

Từ điển Thiều Chửu

Ðổi, như canh trương 更張 đổi cách chủ trương, canh đoan 更端 đổi đầu mối khác, v.v.
Canh, một đêm chia làm năm canh.
Thay, như canh bộc 更僕 đổi người khác thay mặt mình, nói nhiều lời quá gọi là canh bộc nan sổ 更僕難數.
Trải, như thiếu canh bất sự 少更不事 nhỏ chẳng trải việc (ít tuổi chưa từng trải mấy).
Ðền lại.
Một âm là cánh. Lại thêm, như cánh thậm 更甚 thêm tệ.

Từ điển Trần Văn Chánh

* ① Thay, đổi

- 除舊更新 Bỏ cũ đổi mới

* ② (văn) Luân phiên, tiếp theo nhau

- 孔子居陳三歲，會晉，楚爭強，更伐陳 Khổng tử ở nước Trần ba năm, gặp lúc Tấn và Sở tranh giành thế lực, luân phiên nhau 1ánh Trần (Sử kí

* 更…更canh... canh [geng... geng] (văn) Luân phiên, lần lượt

- 外國使更來更去 Các sứ giả ngoại quốc lần lượt qua lại (luân phiên qua lại) (Hán thư)

* 更互canh hỗ [genghù] (văn) Luân phiên, lẫn nhau

- 自靖康丙午歲，金狄亂華，盜賊官兵以至居民更互相食 Từ năm Bính ngọ niên hiệu Tĩnh Khang, người Kim gây loạn, từ đạo tặc quan binh cho tới thường dân đều ăn thịt lẫn nhau (Nam thôn xuyết canh lục)

* 更相

- canh tương [gengxiang] (văn) Lẫn nhau;

* ③ (văn) Từng trải

- 少不更事 Còn ít tuổi chưa từng trải việc đời

* ⑤ Canh

- 三更半夜 Nửa đêm canh ba. Xem 更 [gèng].

Từ điển trích dẫn

Động từ

* Sửa đổi, cải biến

- “Quân tử chi quá dã, như nhật nguyệt chi thực yên

Trích: “canh trương” 更張 đổi cách chủ trương, “canh đoan” 更端 đổi đầu mối khác. Luận Ngữ 論語

* Thay thế

- “canh bộc” 更僕 lấy người khác thay mặt mình

- “canh bộc nan sổ” 更僕難數 thay đổi bao nhiêu người (ý nói nhiều lời quá).

* Luân phiên, tiếp theo nhau

- “Khổng Tử cư Trần tam tuế, hội Tấn Sở tranh cường, canh phạt Trần” 孔子居陳三歲, 會晉楚爭強, 更伐陳 (Khổng Tử thế gia 孔子世家) Khổng Tử ở nước Trần ba năm, gặp lúc Tấn và Sở tranh giành thế lực, luân phiên nhau đánh Trần.

Trích: Sử Kí 史記

* Trải qua, đi qua

- “thiếu canh bất sự” 少更不事 còn nhỏ chẳng trải việc đời (ít tuổi chưa từng trải mấy).

* Đền lại, hoàn trả

Danh từ

* Lượng từ: đơn vị thời gian dùng cho ban đêm, một đêm chia làm năm canh

- “Đàn tận tâm lực cơ nhất canh” 殫盡心力幾一更 (Thái Bình mại ca giả 太平賣歌者) Dốc hết tâm lực gần một canh.

Trích: Nguyễn Du 阮攸

* Chỉ trống canh

- “Thính hàn canh, văn viễn nhạn” 聽寒更, 聞遠雁 (Canh lậu tử 更漏子, Từ 詞) Lắng nghe tiếng trống canh lạnh, nghe thấy tiếng chim nhạn xa.

Trích: Tôn Quang Hiến 孫光憲

* Lượng từ: đơn vị lộ trình đường thủy

* Họ “Canh”

Phó từ

* Thêm, càng thêm, hơn

- “Thành bắc sơn lưu hồng cánh hồng” 城北山榴紅更紅 (Thương Ngô Trúc Chi ca 蒼梧竹枝歌) Phía bắc thành, hoa sơn lựu đã đỏ, lại càng đỏ thêm.

Trích: “cánh thậm” 更甚 thêm tệ. Nguyễn Du 阮攸

* Trái lại, ngược lại

- “Thiếu thì âm tặc, khái bất khoái ý, thân sở sát thậm chúng... Cập Giải trưởng, cánh chiết tiết vi hiền, dĩ đức báo oán, hậu thi nhi bạc vọng” 少時陰賊, 慨不快意, 身所殺甚眾... 及解長, 更折節為賢, 以德報怨, 厚施而薄望 (Du hiệp liệt truyện 游俠列傳) Lúc nhỏ tuổi nham hiểm, tàn nhẫn, thấy ai không vừa ý mình là giết, giết rất nhiều người... Đến khi lớn thì trái lại biết tự kiềm chế, có đức hạnh, biết lấy đức để báo oán, cho người thì nhiều mà trông mong người thì ít.

Trích: Sử Kí 史記

* Chẳng lẽ, lẽ nào, sao lại

- “Thân tâm điên đảo tự bất tri, Cánh thức nhân gian hữu chân vị” 身心顛倒自不知, 更識人間有真味 (Đậu chúc 豆粥) Thân tâm điên đảo tự mình không biết, Thì sao mà biết được nhân gian có ý vị chân thật.

Trích: Tô Thức 蘇軾

* Tuyệt, hoàn toàn (biểu thị trình độ)

- “Hốt nhiên kiến Ngộ Không khiêu xuất ba ngoại, thân thượng cánh vô nhất điểm thủy thấp” 忽然見悟空跳出波外, 身上更無一點水濕 (Đệ tam hồi) Chợt thấy Ngộ Không nhảy ra khỏi sóng, trên mình tuyệt không có một giọt nước.

Trích: Tây du kí 西遊記

Liên từ

* Và, với

- “Lưu quát quát hề thoan dữ lại, Thảo thanh thanh hề xuân cánh thu” 流聒聒兮湍與瀨, 草青青兮春更秋 (Tạp ngôn Nguyệt châu ca 雜言月洲歌) Dòng nước ào ào hề chảy xiết và chảy xiết, Cỏ xanh xanh hề xuân với thu.

Trích: Hoàng Phủ Nhiễm 皇甫冉

Âm:

Cánh

Phổ thông Thiều Chửu Trần Văn Chánh Trích dẫn

Từ điển phổ thông

càng, hơn

Từ điển Thiều Chửu

Ðổi, như canh trương 更張 đổi cách chủ trương, canh đoan 更端 đổi đầu mối khác, v.v.
Canh, một đêm chia làm năm canh.
Thay, như canh bộc 更僕 đổi người khác thay mặt mình, nói nhiều lời quá gọi là canh bộc nan sổ 更僕難數.
Trải, như thiếu canh bất sự 少更不事 nhỏ chẳng trải việc (ít tuổi chưa từng trải mấy).
Ðền lại.
Một âm là cánh. Lại thêm, như cánh thậm 更甚 thêm tệ.

Từ điển Trần Văn Chánh

* ① Càng

- 更好 Càng tốt hơn nữa

- 更加 Càng, càng thêm

- 更其 Càng, càng thêm

* ② Lại, lại thêm

- 更上一層樓 Lại lên một tầng gác nữa, (Ngb) vươn cao hơn, giành thành tích lớn hơn. Xem 更 [geng].

Từ điển trích dẫn

Động từ

* Sửa đổi, cải biến

- “Quân tử chi quá dã, như nhật nguyệt chi thực yên

Trích: “canh trương” 更張 đổi cách chủ trương, “canh đoan” 更端 đổi đầu mối khác. Luận Ngữ 論語

* Thay thế

- “canh bộc” 更僕 lấy người khác thay mặt mình

- “canh bộc nan sổ” 更僕難數 thay đổi bao nhiêu người (ý nói nhiều lời quá).

* Luân phiên, tiếp theo nhau

Trích: Sử Kí 史記

* Trải qua, đi qua

- “thiếu canh bất sự” 少更不事 còn nhỏ chẳng trải việc đời (ít tuổi chưa từng trải mấy).

* Đền lại, hoàn trả

Danh từ

* Lượng từ: đơn vị thời gian dùng cho ban đêm, một đêm chia làm năm canh

- “Đàn tận tâm lực cơ nhất canh” 殫盡心力幾一更 (Thái Bình mại ca giả 太平賣歌者) Dốc hết tâm lực gần một canh.

Trích: Nguyễn Du 阮攸

* Chỉ trống canh

- “Thính hàn canh, văn viễn nhạn” 聽寒更, 聞遠雁 (Canh lậu tử 更漏子, Từ 詞) Lắng nghe tiếng trống canh lạnh, nghe thấy tiếng chim nhạn xa.

Trích: Tôn Quang Hiến 孫光憲

* Lượng từ: đơn vị lộ trình đường thủy

* Họ “Canh”

Phó từ

* Thêm, càng thêm, hơn

- “Thành bắc sơn lưu hồng cánh hồng” 城北山榴紅更紅 (Thương Ngô Trúc Chi ca 蒼梧竹枝歌) Phía bắc thành, hoa sơn lựu đã đỏ, lại càng đỏ thêm.

Trích: “cánh thậm” 更甚 thêm tệ. Nguyễn Du 阮攸

* Trái lại, ngược lại

Trích: Sử Kí 史記

* Chẳng lẽ, lẽ nào, sao lại

Trích: Tô Thức 蘇軾

* Tuyệt, hoàn toàn (biểu thị trình độ)

Trích: Tây du kí 西遊記

Liên từ

* Và, với

Trích: Hoàng Phủ Nhiễm 皇甫冉

Ý nghĩa của từ 更 theo âm hán việt

Canh

Từ điển phổ thông

Từ điển Thiều Chửu

Từ điển Trần Văn Chánh

Từ điển trích dẫn

Cánh

Từ điển phổ thông

Từ điển Thiều Chửu

Từ điển Trần Văn Chánh

Từ điển trích dẫn

Thông tin

Chức năng chính