Ý nghĩa của từ 科 theo âm hán việt

Từ điển phổ thông

• 1. khoa, bộ môn
• 2. xử tội, kết án
• 3. khoa cử, khoa thi
• 4. để đầu trần
• 5. phần trong một vở tuồng

Từ điển Thiều Chửu

• Trình độ, phẩm cách, trong tràng học chia các khoa như văn khoa 文科 khoa học văn chương, lí khoa 理科 khoa học triết lí, v.v.
• Thứ bực, như xạ bất chủ bì, vị lực bất đồng khoa, cổ chi đạo dã 射不主皮，為力不同科，古之道也 (Luận ngữ 論語) bắn, chủ đích không phải là cho lủng da, vì sức người chẳng cùng bực, phép xưa là như vậy.
• Hố, như doanh khoa nhi hậu tiến 盈科而後進 đầy hố mà sau chảy đi.
• Ðoán, buộc. Như khoa tội 科罪 sử đoán vào tội, buộc tội, theo luật định tội.
• Khoa học, phàm một học thuật nào có dòng phái có thể thống mà khả dĩ đứng một mình được đều gọi là khoa học 科學.
• Khoa đệ đời xưa chia ra từng khoa mà kén người, ai được trúng cách gọi là đăng khoa 登科 (đỗ). Có khi cùng một khoa mục mà chia ra thứ bực khác nhau nữa, như đỗ tiến sĩ gọi là giáp khoa 甲科, đỗ cử nhân gọi là ất khoa 乙科. Lại một nghĩa nữa là khoa thi, như khoa giáp tí, khoa bính ngọ, v.v.
• Cây cỏ có một thân cũng gọi là nhất khoa 一科.
• Cất mũ để đầu trần gọi là khoa đầu 科頭.
• Trong các bản tuồng chia ra từng tấn gọi là khoa bạch 科白, khoa là chỉ về phần cử động, bạch là chỉ về phần nói năng.

Từ điển Trần Văn Chánh

Từ điển trích dẫn