- Tổng số nét:13 nét
- Bộ:Mộc 木 (+9 nét)
- Pinyin:
Yè
- Âm hán việt:
Nghiệp
- Nét bút:丨丨丶ノ一丶ノ一一一丨ノ丶
- Lục thư:Hội ý
- Hình thái:⿳业䒑未
- Thương hiệt:TCTD (廿金廿木)
- Bảng mã:U+696D
- Tần suất sử dụng:Rất cao
Các biến thể (Dị thể) của 業
-
Cách viết khác
㸣
䧨
𤎸
𤑽
-
Giản thể
业
Ý nghĩa của từ 業 theo âm hán việt
Đọc nhanh: 業 (Nghiệp). Bộ Mộc 木 (+9 nét). Tổng 13 nét but (丨丨丶ノ一丶ノ一一一丨ノ丶). Ý nghĩa là: Bản gỗ có răng cưa, thời xưa dùng làm giá treo nhạc cụ như chuông, khánh, trống, Việc làm, chức vụ, nghề, Nội dung hoặc quá trình học tập, Tài sản, Thành quả, công tích. Từ ghép với 業 : 工農業 Công nông nghiệp, 畢業 Tốt nghiệp, mãn khóa, 各行各業 Các ngành nghề, 業農 Làm nghề nông, 業經公布 Đã công bố Chi tiết hơn...
Từ điển phổ thông
Từ điển Thiều Chửu
- Nghiệp. Ngày xưa cắt miếng gỗ ra từng khớp để ghi các việc hàng ngày, xong một việc bỏ một khớp, xong cả thì bỏ cả đi, gọi là tu nghiệp 修業, nay đi học ở tràng gọi là tu nghiệp, học hết lớp gọi là tất nghiệp 畢業 đều là nói nghĩa ấy cả, nói rộng ra thì phàm việc gì cũng đều gọi là nghiệp cả, như học nghiệp 學業, chức nghiệp 職業, v.v.. Của cải ruộng nương cũng gọi là nghiệp, như gia nghiệp 家業 nghiệp nhà, biệt nghiệp 別業 cơ nghiệp riêng, v.v.
- Làm việc, nghề nghiệp, như nghiệp nho 業儒 làm nghề học, nghiệp nông 業農 làm ruộng, v.v.
- Sự đã già rồi, như nghiệp dĩ như thử 業已如此 nghiệp đã như thế rồi.
- Sợ hãi, như căng căng nghiệp nghiệp 兢兢業業 đau đáu sợ hãi.
- Cái nhân, như nghiệp chướng 業障 nhân ác làm chướng ngại. Có ba nghiệp khẩu nghiệp 口業 nhân ác bởi miệng làm ra, thân nghiệp 身業 nhân ác bởi thân làm ra, ý nghiệp 意業 nhân ác bởi ý làm ra, ba món miệng, thân, ý gọi là tam nghiệp 三業, túc nghiệp 宿業 ác nghiệp kiếp trước đã làm kiếp này phải chịu khổ gọi là túc nghiệp, v.v. Làm thiện cũng gọi là thiện nghiệp 善業.
- Công nghiệp, như đế nghiệp 帝業 công nghiệp vua.
Từ điển Trần Văn Chánh
* ① Nghiệp, ngành nghề
- 工農業 Công nông nghiệp
- 畢業 Tốt nghiệp, mãn khóa
- 各行各業 Các ngành nghề
* 業經nghiệp kinh [yèjing] Đã
* 業已nghiệp dĩ [yèyê] Đã... rồi
- 業已準備就緒 Đã chuẩn bị đâu vào đấy rồi
* 業障
- nghiệp chướng [yè zhàng] (tôn) Nghiệp chướng;
* ⑥ Công nghiệp, sự nghiệp
- 帝業 Công nghiệp của vua chúa.
Từ điển trích dẫn
Danh từ
* Bản gỗ có răng cưa, thời xưa dùng làm giá treo nhạc cụ như chuông, khánh, trống
* Việc làm, chức vụ, nghề
- “nông nghiệp” 農業 nghề nông
- “thương nghiệp” 商業 ngành buôn bán
- “các hành các nghiệp” 各行各業 các ngành nghề.
* Nội dung hoặc quá trình học tập
- Ngày xưa cắt miếng gỗ ra từng khớp để ghi các việc hằng ngày, xong một việc bỏ một khớp, xong cả thì bỏ cả đi, gọi là “tu nghiệp” 修業. Nay đi học ở trường gọi là “tu nghiệp” 修業, học hết khóa gọi là “tất nghiệp” 畢業 đều là noi nghĩa ấy cả.
Trích: “tu nghiệp” 修業, “khóa nghiệp” 課業, “tất nghiệp” 畢業. § Ghi chú
* Tài sản
- “sản nghiệp” 產業 tài sản
- “tổ nghiệp” 祖業 tài sản của tổ tiên
- “gia nghiệp” 家業 của cải trong nhà.
* Thành quả, công tích
- “vĩ nghiệp” 偉業 sự nghiệp to lớn
- “công nghiệp” 功業 sự nghiệp.
* Hành động (thuật ngữ Phật giáo, dịch nghĩa tiếng Phạn "karma")
- “khẩu nghiệp” 口業 nghiệp bởi miệng làm ra
- “thân nghiệp” 身業 nghiệp bởi thân làm ra
- “ý nghiệp” 意業 nghiệp bởi ý làm ra
- “tam nghiệp” 三業 nghiệp do ba thứ miệng, thân và ý
- “túc nghiệp” 宿業 nghiệp từ kiếp trước.
Động từ
* Làm việc, làm nghề
- “nghiệp nho” 業儒 làm nghề học
- “nghiệp nông” 業農 làm ruộng.
* Kế thừa
- “Năng nghiệp kì quan” 能業其官 (Chiêu Công nguyên niên 昭公元年) Có thể kế thừa chức quan đó.
Trích: Tả truyện 左傳
Phó từ
* Đã
- “Quả kiến Tương Vân ngọa ư san thạch tích xứ nhất cá thạch đắng tử thượng, nghiệp kinh hương mộng trầm hàm” 果見湘雲臥於山石僻處一個石凳子上, 業經香夢沉酣 (Đệ lục thập nhị hồi) Quả nhiên thấy Tương Vân nằm ở chỗ vắng nơi hòn non bộ, trên một cái ghế đá, đã say mộng đẹp li bì.
Trích: “nghiệp dĩ” 業已 đã, rồi, “nghiệp kinh công bố” 業經公布 đã công bố. Hồng Lâu Mộng 紅樓夢
