Các biến thể (Dị thể) của 帝

  • Cách viết khác

    𠫜 𠫦 𢂇

Ý nghĩa của từ 帝 theo âm hán việt

帝 là gì? 帝 (đế). Bộ Cân 巾 (+6 nét). Tổng 9 nét but (丶一丶ノ丶フ丨フ丨). Ý nghĩa là: vua, Vua., Bậc chúa tể trong vũ trụ, Thiên thần làm chủ một phương, Thời Tam Đại gọi vua đã chết là “đế” 帝. Từ ghép với 帝 : 上帝 Trời, chúa trời, thượng đế, 帝王 Đế vương, vua chúa, 反帝 Chống đế quốc. Chi tiết hơn...

Âm:

Đế

Phổ thông Thiều Chửu Trần Văn Chánh Trích dẫn

Từ điển phổ thông

  • vua

Từ điển Thiều Chửu

  • Vua.
  • Vị thần rất tôn gọi là đế, như trời gọi là thượng đế 上帝.

Từ điển Trần Văn Chánh

* ① Trời, đế

- 上帝 Trời, chúa trời, thượng đế

* ② Vua, hoàng đế

- 帝王 Đế vương, vua chúa

* ③ Đế quốc, chủ nghĩa đế quốc (nói tắt)

- 反帝 Chống đế quốc.

Từ điển trích dẫn

Danh từ
* Bậc chúa tể trong vũ trụ

- “Đế nãi chấn nộ, bất tí Hồng phạm cửu trù” 帝乃震怒, 不畀洪範九疇 (Hồng phạm 洪範).

Trích: “thượng đế” 上帝 trời. Thư Kinh 書經

* Thiên thần làm chủ một phương

- “Nam hải chi đế vi Thúc, bắc hải chi đế vi Hốt, trung ương chi đế vi Hồn Độn” 南海之帝為儵, 北海之帝為忽, 中央之帝為渾沌 (Ứng đế vương 應帝王).

Trích: Trang Tử 莊子

* Thời Tam Đại gọi vua đã chết là “đế” 帝

- “Thiên vương đăng giả, thố chi miếu, lập chi chủ, viết đế” 天王登假, 措之廟, 立之主, 曰帝 (Khúc lễ hạ 曲禮下) Thiên vương quy tiên (chết), dựng miếu cho vua, lập vua làm chủ (miếu), gọi là đế.

Trích: Lễ Kí 禮記

* Vua, quân chủ, hoàng đế

- “(Thuấn) tự canh giá đào ngư dĩ chí ư đế, vô phi thủ ư nhân giả” (舜)自耕稼陶漁以至於帝, 無非取於人者 (Công Tôn Sửu thượng 公孫丑上) (Thuấn) từ khi cày cấy, làm đồ gốm, đánh cá cho đến khi làm vua, lúc nào ngài cũng lấy (gương thiện đức) ở người .

Trích: Mạnh Tử 孟子

* Thiên tử

- “Tần cố vương quốc, Thủy Hoàng quân thiên hạ, cố xưng đế” 秦故王國, 始皇君天下, 故稱帝 (Tần Thủy Hoàng bổn kỉ 秦始皇本紀) Nguyên trước Tần là một vương quốc, Thủy Hoàng làm vua cả thiên hạ nên gọi là đế (tức thiên tử).

Trích: Sử Kí 史記

Động từ
* Làm vua, xưng làm vua

- “Bệ hạ thừa đại loạn chi cực, thụ mệnh nhi đế, hưng minh tổ tông” 陛下承大亂之極, 受命而帝, 興明祖宗 (Phục Trạm truyện 伏湛傳).

Trích: Hậu Hán Thư 後漢書

Từ ghép với 帝

帝业 dì yè 帝乡 dì xiāng 帝京 dìjīng 帝位 dìwèi 帝俄 dì'é 帝俊 dì jùn 帝制 dìzhì 帝力 dì lì 帝号 dì hào 帝后 dì hòu 帝君 dìjūn 帝喾 dì kù 帝国 dìguó 帝国主义 dìguó zhǔyì 帝国大厦 dìguó dàshà 帝国特惠制 Dìguó tèhuì zhì 帝子 dì zǐ 帝居 dì jū 帝崩 dì bēng 帝汶岛 dì wèn dǎo